Tryptyk zagwiździański

Z historii miejscowości 
Rozwój Zagwiździa jako osady hutniczej rozpoczął się w drugiej połowie XVIII wieku. Stopniowo powstawał w najbliższej okolicy cały kompleks zakładów hutniczych produkujących w pierwszym okresie głównie wyroby na potrzeby pruskiego przemysłu zbrojeniowego. Huta powstała w kompleksie rozległych lasów, gdzie brakowało siły roboczej. Tak więc, już w 1754 roku podjęto decyzję o utworzeniu obok zakładu kolonii o nazwie Freidrichstal.

Docelowo miało w niej zamieszkać 40 rodzin. Początkowo na osiedlu mieszkali członkowie rodzin 24 pracowników huty. W roku 1754 roku wieś liczyła 24 rodziny: dwie saksońskie, jedną austriacką, cztery husyckie i siedemnaście rodzin z okolicy. W 1784 roku była tam szkoła z nauczycielem i pomocnikiem, młyn - wiatrak oraz 25 rzemieślników, 48 kolonistów i 72 chałupników. W 1789 roku Zagwiździe zamieszkiwało 520 osób. Z czasem Zagwiździe przekształciło się w  wieś o charakterze prowincjonalnego miasteczka. Oprócz budynków mieszkalnych dla robotników i urzędników, powstały tu: szkoła, szpital czy biblioteka. 

Kolonię zamieszkiwało w 1784 roku 342 mieszkańców, a w roku 1819 już 769. Liczba ta systematycznie rosła. W 1819 roku było ich 769, a w 1840 -1058. Większość mieszkańców posługiwała się językiem polskim (w 1890 r. - 993 osoby). W 1925 roku osada liczyła 95 budynków mieszkalnych.

Lekcja historii techniki
Do atrakcji miejscowości należy Regionalna Sala Muzealna, w której eksponowane są pamiątki, związane z historią miejscowości i dawną hutą. Znajduje się ona  w najstarszym, zachowanym budynku zabytkowego kompleksu Kluczborskiej Huty (Kreuzburger Hütte). Został on wybudowany w 1802 roku i wchodził w skład zespołu zabudowań huty powstałej w połowie XVIII wieku. Regionalna Sala Muzealna prezentuje wytwory Kluczborskiej Huty, miejscowe tradycje przemysłowe oraz dawne przedmioty codziennego użytku. Do naszych czasów zachowała się m.in. maszyna o napędzie wodnym do obróbki wyrobów żeliwnych zwana nożycami oraz żeliwna forma do profilowania. Odbywają się tam ciekawe warsztaty oraz zajęcia. Społecznym opiekunem tego miejsca jest Andrzej Puławski. 

Świątynia zachwyca wnętrzem 
Oprócz zabytkowej huty w Zagwiździu warto zobaczyć kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa z okazałym wnętrzem. Wybudowany został przez pierwszego proboszcza parafii, ks. Franciszka Ogórka. Wzniesiono go w latach 1920-21 ze względu na rosnące potrzeby ludności katolickiej kolonii fryderycjańskich w północnej części powiatu opolskiego. 

Jest to trójnawowa bazylika w stylu, inspirowanym wczesnochrześcijańskimi kościołami Rzymu i Rawenny. Blok wieżowy nawiązuje do modernistycznego budownictwa sakralnego Górnego Śląska. Ołtarz główny czerpiący z wzorów architektury antycznej, z monumentalnymi płaskorzeźbami. Bogata dekoracja malarska wzorowana na mozaikach wczesnochrześcijańskich oraz drewniany strop kasetonowy w odcieniach czerwieni, złota i brązu. We wnętrzu zachowały się elementy zabytkowego wyposażenia m.in. oryginalne posadzki, kasetonowy sufit, dekoracja sztukatorska ścian, empora chóru organowego, ołtarz główny, ambona, drzwi czy schody.

Kościół zachował pierwotną bryłę, formę architektoniczną a także historyczną dyspozycję wnętrza i oryginalną konstrukcję więźby dachowej. Dzisiaj świątynia zachwyca swoim wnętrzem jak i otoczeniem. Jednak trzeba sobie uświadomić, że jest efekt trwających wiele lat prac renowacyjnych oraz zaangażowaniu parafian. 

Ogród ks. Ogórka 
Do naszych czasów przetrwało też historyczne ukształtowanie otoczenia kościoła wraz z ogrodzeniem, w tym parafialny ogród botaniczny w Zagwiździu. Można tam podziwiać ciekawą kolekcję roślin lub skorzystać z energii mocy znajdującego się tam miejsca mocy, czyli czakramu. 
Ogród powstał w latach dwudziestych XX wieku. Jego założycielem był ówczesny proboszcz parafii, ks. Franciszek Ogórek, budowniczy zagwiździańskiego kościoła. Informacje dotyczące utworzenia ogrodu botanicznego można znaleźć w zapiskach parafialnych. Ks. Franciszek początkowo myślał o parku, ale ostatecznie zrezygnował z tego pomysłu. Zamiast tego po dużych przemieszczeniach ziemi powstała dolina, w której miał płynąć strumyk. Powstał basen dla rybek. Wzniesiono pagórek, na którym umieszczono później figurę św. Rocha. Zrobiono ścieżki i alpejskie skalniaki, oddzielono powierzchnie, zbudowano fontanny i miejsca czerpania wody. W ogrodzie pojawiło się kilkaset nasadzeń. Są to rododendrony, różne odmiany azalii , magnolie, rośliny skalne, iglaki oraz drzewa. Większość roślin tutaj rosnących pochodzi z regionu śródziemnomorskiego.

Dzięki zaangażowaniu mieszkańców wsi ogród udało się uporządkować, rośliny spisać i skatalogować. Wysiłek włożony w przywrócenie świetności tego miejsca został dostrzeżony. W konkursie Piękna Wieś Opolska 2007 ogród został uznany za najlepszy projekt odnowy wsi. W 2009 roku w ramach akcji „Opolskie Kwitnące" uznano go za najpiękniejszy obiekt rekreacyjny.

Czakram to miejsce niezwykłej mocy. Są osoby, które wierzą, że emanuje z niego subtelna energia, która posiada niezwykłą moc uzdrawiającą. Czakramy wspomagają leczniczo, poprawiają samopoczucie oraz rozwijają podświadomość i duchowy potencjał. W Polsce takich miejsc znajduje się kilka, ale tym najważniejszym jest Wawel. Takie miejsce mocy znajduje się w parafialnym ogrodzie botanicznym w Zagwiździu.

Dzisiaj trudno ustalić, w jakich okolicznościach zdobiona płyta, znalazła się w ogrodzie parafialnym. Usytuowana jest w miejscu, w którym krzyżują się podziemne żyły wodne. Czakram pochodzi z XVIII wieku. Z historycznych zapisów wynika, że na okrągłej, kamiennej płycie lubił przesiadywać podczas swoich podróży na Śląsk Fryderyk Wielki.